1. Lan kiếm là gì?
Lan kiếm là thuộc loài địa lan, có nguồn gốc ở vùng Đông Á và danh pháp khoa học là Cymbidium finlaysonianum. Chúng thường mọc dạng bụi và phân nhiều nhánh lá.
Thân cây lan kiếm là những bẹ lá dày. Lá lâu năm ít rụng, khá cứng, hình lưỡi kiếm và mọc cong ra phía ngoài. Màu sắc và kích thước lá thay đổi tùy thuộc vào điều kiện môi trường.
Các cành hoa lan kiếm mọc từ nách lá, rủ hướng xuống đất. Mỗi cành thường dài khoảng 60 – 90cm và được tạo thành bởi 20 – 50 bông hoa. Hoa lan kiếm khá lớn với kích thước đường kính có thể tới 6cm và có hương thơm dịu nhẹ. Mỗi cây lan kiếm có thể ra hoa 3 lần/năm và thường ra 2 – 3 cành hoa.
2.Điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng đến lan kiếm
Nhiệt độ
Nhiệt độ là yếu tố ảnh hưởng lớn đến quá trình sinh trưởng của lan kiếm. Loài hoa này phát triển tốt nhất trong điều kiện nhiệt độ lý tưởng là khoảng 20 – 30 độ C. Lưu ý rằng, lan kiếm có thể chịu được nhiệt độ tối đa là 35 độ C và tối thiểu là 15 độ C. Nhưng ở thời kỳ ra hoa, mức chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm phải là khoảng 10 độ C, phù hợp nhất là khi nhiệt độ ban ngày từ 18 – 22 độ C và ban đêm từ 7 – 10 độ C.
Ánh sáng
Chế độ ra hoa và độ khỏe mạnh của lan kiếm chịu tác động bởi ánh sáng. Ánh sáng phù hợp sẽ hạn chế được mầm bệnh gây hại và kích thích quá trình ra hoa thuận lợi. Cây lan kiếm được trồng ở nơi nhiều nắng thì hoa sẽ có màu sắc rực rỡ hơn và thơm hơn.
Ngoài ra, đặc điểm của lan kiếm cũng thay đổi theo mức độ hấp thụ ánh sáng. Nếu lan kiếm được hấp thụ đủ ánh sáng, cây cứng cáp, có màu xanh hơi ngả vàng và mặt lá bóng. Nếu thiếu sáng, lá màu xanh đậm, kém bóng, thường to và mỏng hơn. Ngược lại, nếu thừa sáng, lá màu vàng hơi đậm và đầu lá bị khô.
3. Các loại giá thể thích hợp trồng lan kiếm
Giá thể trồng lan kiếm vô cùng đa dạng, chúng chỉ cần đảm bảo những yêu cầu về độ thoáng khí, thoát nước và giữ ẩm tốt là lan kiếm có thể thích nghi được. Một số loại giá thể thích hợp trồng lan kiếm phổ biến nhất như:
– Xơ dừa: thường ở dạng miếng xơ dừa cắt nhỏ hoặc mùn dừa, có khả năng giữ ẩm tốt;
– Trấu hun, vỏ lạc hun: giữ ẩm tốt, nhanh mục và giá rẻ;
– Than củi: ưu điểm là thoát nước, giữ ẩm tốt và sạch bệnh nhưng nhược điểm là rất hút muối;
– Xỉ than: thoáng khí và dễ kiếm;
– Dớn: giữ ẩm tốt nhưng không thoáng khí;
– Vỏ thông: thoát nước tốt, khả năng giữ ẩm trung bình, bền và sạch.
Ngoài ra, để trồng lan kiếm còn có thể sử dụng nhiều loại giá thể khác như: đá bọt, đá núi lửa, đá Nhật, đá trầm vàng, bã cà phê, bã chè, vỏ cây, viên sỏi nhẹ, vỏ lạc, gỗ băm nhỏ,…
Tùy vào kích thước và sự trưởng thành của cây lan kiếm để lựa chọn giá thể lớn hay nhỏ sao cho phù hợp. Trước khi trồng, bạn phải xử lý giá thể sạch sẽ, không chứa mầm bệnh gây hại cho lan kiếm.
4. Chuẩn bị trồng lan kiếm
Thời gian trồng
Thời vụ thích hợp để tách nhánh và trồng lan kiếm là vụ xuân, vào khoảng tháng 3. Lúc này khí hậu ấm áp, cây lan đã phát triển hoàn thiện nên thời gian nhân giống sẽ nhanh. Lưu ý không nên thực hiện tách nhánh khi nhiệt độ dưới 15 độ.
Xử lý giá thể trồng
Để tối ưu được môi trường sống tốt nhất cho lan kiếm, bạn nên kết hợp các loại giá thể tạo thành 1 hỗn hợp. Có thể trộn theo nhiều cách khác nhau như: 60% đá nhật hoặc đá núi lửa + 30% vỏ thông + 10% phân trùn quế + 20% xơ dừa hoặc vỏ lạc hun + 20% vỏ thông; 40% than củi + 40% dớn + 20% xơ dừa; 60% xỉ than + 20% xơ dừa + 20% trấu hun;…
Giá thể trồng lan kiếm phải sạch, khả năng giữ ẩm tốt và giàu dinh dưỡng. Do đó, bạn cần phải rửa giá thể trồng bằng nước sạch và ngâm trong nước vôi loãng khoảng 12 giờ để xử lý mầm bệnh.
Đồng thời, bạn nên sử dụng phân bón lót để cung cấp thêm dưỡng chất cho cây. Phân trùn quế viên nén DGREEN là loại phân rất lý tưởng cho lan, chúng cung cấp đầy đủ các yếu tố đa – trung – vi lượng, không có mầm bệnh và chứa nhiều vi sinh vật có lợi, an toàn cho cây.
Xử lý giống trồng
Hiện nay, hoa lan kiếm có thể được nhân giống bằng nhiều phương pháp như nuôi cấy mô, bằng hạt và tách bụi. Nếu lan kiếm được nhân giống từ hạt hay nuôi cấy mô thì chỉ cần tách cây khỏi bầu và tiến hành trồng cây. Nhưng nếu tách bụi, bạn cần xử lý cây giống cẩn thận theo hướng dẫn.
Trước tiên, bạn chọn cây mẹ trên 3 năm tuổi, đạt tiêu chuẩn chất lượng và không bị sâu bệnh rồi tách từ 2 – 3 nhánh khỏe mạnh. Dùng kéo sắc cắt trụi các phần rễ già, khô mục, bị thối và loại bỏ lá vàng úa. Tiến hành sát trùng vết cắt bằng cách dùng que sắt nung nóng rồi quét sơn lên vết cắt để qua đêm cho khô. Nếu không, bạn có thể ngâm cây vào dung dịch nano bạc hoặc nano kito liều 1 cc 1 lít nước, sau 5 phút thì vớt ra để khô ráo.
Chậu trồng
Không giống như nhiều loài lan khác, hoa lan kiếm thích hợp trồng trong chậu hơn ghép vào giá thể. Chậu trồng lan kiếm có thể là chậu xi măng, chậu sứ, chậu đất hoặc chậu nhựa đảm bảo có lỗ thoát nước ở phần đáy. Vì lan kiếm có tốc độ sinh trưởng nhanh nên cần chọn loại chậu có độ sâu vừa phải, miệng loe rộng để có đủ không gian cho rễ phát triển mà không bị kín khí.
Vị trí trồng
Vị trí trồng lan kiếm cần đảm bảo được các yếu tố ngoại cảnh phù hợp với chúng. Bạn có thể đặt chậu lan kiếm ở bất cứ đâu trong nhà, chỉ cần là nơi có ánh sáng. Lan kiếm sinh trưởng bình thường dù được trồng trong nhà hay ngoài ban công, sân thượng, sân vườn,…
5. Cách trồng lan kiếm
Trước tiên, bạn cho hỗn hợp giá thể đã chuẩn bị vào 3/4 chậu theo thứ tự từ kích thước to xuống dưới cùng như mút xốp rồi than củi to hoặc xỉ than còn giá thể nhỏ lên trên. Lưu ý rải giá thể sao cho chậu thoáng khí, dễ thoát nước.
Sau đó, đặt cây lan kiếm thẳng đứng vào giữa chậu rồi rải thêm lớp giá thể nhẹ phủ quanh rễ cây. Khi trồng thì chú ý tránh làm lay gốc cây, có thể cố định lá vào móc treo chậu hoặc buộc vào cọc tre cắm sâu xuống chậu. Trồng xong thì bạn tưới đẫm nước cho cây và đặt chậu vào nơi thoáng mát và bảo vệ cây khỏi mưa nắng trực tiếp.
6 Cách chăm sóc lan kiếm
Nước
Khi tưới cho làn kiếm thì cần quan sát nếu giá thể đã khô thì mới được bổ sung nước, và phải tưới đẫm để giá thể ngấm đủ nước. Không nên tưới khi giá thể còn ẩm, điều này sẽ khiến lá và củ bị nhắn, cây dễ bị nhiễm bệnh.
Giá thể trồng lan kiếm có độ thoát nước nhanh, bạn nên tưới 2 lần, mỗi lần cách nhau 10 – 15 phút. Làm vậy để nước ngấm dần vào giá thể, rồi lần tiếp tới khi thấy nước chảy ra nhiều từ đáy chậu trồng.
Nước tưới cho lan kiếm phải là nước sạch, không nhiễm phèn, nhiễm mặn. Nếu sử dụng nước ao hồ thì phải loại bỏ các tạp chất và rêu. Nếu dùng nước máy thì bạn phải bơm nước ra, đợi đến khi bay hết mùi clo thì mới đem đi tưới cho lan.
Ánh sáng
Với yêu cầu ánh sáng khoảng 60 – 70%, nên cho chậu lan kiếm hứng ánh nắng buổi sáng trong khoảng thời gian từ 7 giờ đến 9 giờ. Khi ánh nắng gay gắt thì phải đưa chậu cây vào nơi râm mát hoặc trong giàn che bằng lưới. Hơn nữa, cần quan sát đặc điểm của cây để biết điều chỉnh chế độ ánh sáng phù hợp, không làm ảnh hưởng đến khả năng ra hoa của cây.
Phân bón
Trong quá trình chăm sóc lan kiếm, bạn nên sử dụng phân bón hữu cơ và vô cơ cho cây đúng liều lượng và đúng thời điểm. Phân hữu cơ thì nên sử dụng phân trùn quế viên nén trong túi lưới phân tan chậm. Đặt các túi với trọng lượng từ 10 – 20g lên bề mặt giá thể và tưới nước thường xuyên để giữ ẩm. Mỗi lần bón từ 20 – 30g tùy thuộc vào kích thước chậu lan.
Ngoài ra, bạn có thể dùng phân bón lá Dịch trùn quế khi lan kiếm ở giai đoạn sinh trưởng mạnh. Trước thời kỳ lan kiếm ra hoa thì sử dụng phân bón giàu kali, photpho để chất lượng hoa tốt hơn.
7. Phòng trừ sâu bệnh hại cho lan kiếm
Để phòng ngừa mối nguy cơ sâu bệnh hại, khi nhân giống là xử lý giá thể phải triệt để tiêu diệt mầm bệnh, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng trước khi trồng. Khi chăm sóc lan kiếm, phải luôn cải thiện môi trường, giữ vệ sinh và điều chỉnh chế độ ánh sáng, điều kiện nhiệt độ, nước cho phù hợp. Nhanh chóng cắt tỉa những lá bị khô già, sâu bệnh để tránh lây lan. Cách trồng lan kiếm nên lấy phòng làm chính, nếu phát hiện sâu bệnh thì không nên lạm dụng thuốc hóa học, chỉ dùng thuốc khi bất khả kháng. Nếu phải dùng thuốc hóa học để trừ sâu bệnh hại thì chọn những loại ít độc hại, tồn dư thấp nhưng hiệu quả cao và lâu dài.
Khi phát hiện cây lan kiếm bị bệnh phải tìm hiểu rõ nguyên nhân trước khi dùng thuốc. Chẳng hạn, lan kiếm có thể bị xoăn lá, sinh trưởng chậm khi thiếu đạm; hay cánh hoa xuất hiện những vết màu đỏ là do nhiệt độ thấp; bị thối rữa do vi khuẩn xâm nhập;… Nếu là những bệnh do điều kiện ngoại cảnh thì bạn cần điều chỉnh lượng nước tưới, nhiệt độ, ánh sáng, giá thể và phân bón. Trong trường hợp bệnh nặng thì cần phải phun thuốc phòng trừ.
Như vậy, cách trồng lan kiếm tại nhà vốn là quá trình phức tạp nhưng đã trở nên đơn giản, dễ hiểu nhờ thông tin trong bài viết trên. Hy vọng bạn có thể áp dụng thành công cách trồng lan kiếm chuẩn chuyên gia để có những chậu hoa xinh đẹp và rực rỡ. Nếu bạn có bất cứ khó khăn nào, vui lòng liên hệ Hotline 0915.720.360 nhé!
Dgreenhome.com
*Xem thêm